Vardır.
İyi insan ve kötü insan bence çocukluktan buyana kişinin etrafında ki kişilere göre şekilleniyor. En kolayından şöyle örneklendireyim.
İki farklı aile olsun bir aile hayvanları sevsin, çocuklarını kedi ve köpeklerle beraber büyütsün ve bebekliğinden buyana bu hayvanlarla oynayıp büyüyen biri bir noktadan sonra onları artık ailesinin bir ferdi gibi görür. Dışarıda da böyle olur, dışarıda sevmese bile tekmeleyip vahşice işkence etmez.
Diğer tarafta ise ailesinden sürekli şiddet gören bunu sadece kendisi için söylemiyorum tabi ki etrafında ki her şey için söylüyorum. Yani bir eşyayı bile yere atıp kırsa bu çocukta belli bir etki bırakabilir. Bir de bunu hayvanlara yaptığını düşünün. Ya da kediye, köpeğe taş attığını. Kısaca çocuk bunu normal bir şeymiş gibi algılar ve ilerleyen süreçte aynı hareketleri sergiler. Hatta bundan zevk almaya başlayıp daha ileriye gidip hayvanı öldürmekten beter edebilir.
Bu sadece bir örnekti. Bir de bunu aile de ki diğer bir örnekle devam ettireyim.
Yine 2 aile var. Bu ailelerden biri şiddete karşıyken diğeri teşvik ediyor. En kolayından herkes çocukken kavga eder ve etmiştir. Bazı aileler vardır ki çocuklarını uyarır ''Oğlum kavga etme vb'' diye. Bazı aileler ise tam tersi yani kavga etmeye teşvik eder. Eve çocukluktan başlayan ''Oğlum yumruk at bakayım. Vur vur sağ, sol sert vur hadi'' gibi büyütülen çocuk ne olur sizce? İlerleyen yaşlarda yaşıtlarına şiddet uygulamaya başlar, küfür eder kavga çıkartır. Dövüş eder ailesini okula çağırtmakla başlar bu durum. Sonra bir gün sağlam bir dayak yer yüzü gözü mor bir şekilde eve gider. Babası ''Kavga ettin bi de dayak yedin heee'' deyip çocuğu bir de o döver...
Bunun sonucunda ne olur? Ülkede şiddete meğilli artık hiç bir şey umrunda olmayan bir insan yaratmış olur. Bu çocuk yeri geldiğinde birine bıçağı da takar, köpeği kediyi de keser, insanı da öldürür. Hee bu birazda kişinin isteğine göre de şekillenebilir. Kişi bu şartlarda büyüse ve belli bir zekaya sahip olursa bunun yanlış olduğunu anlayabilir fakat bu çoğu zaman olmaz. Çünkü insan örnek alır...
