Bunu da ben atayım ek bilgi olsun Ayrıca ne iyidir, ne kötüdür. Çağ'ın götürdüğü kaderini yaşıyor
Aşağıdaki dört iddiayı inceleyin:
Tanrı, her şeye gücü yetendir (Onun gücü içinde her şey mümkündür)
Tanrı, her şeyi bilendir.
Tanrı, mükemmel bir biçimde iyidir.
Dünyada kötülük vardır.
Geleneksel olarak deistler (Tanrı’ya inanan insanlar) bu iddiaları kabul ettiler, ama pek çok filozof, bunların birbiriyle bağdaşmadığını savundu. Eğer Tanrı her şeye gücü yetense, kötülüğün olmadığı bir dünya yapabilirdi. Ve kötülüğün olmadığı bir dünyanın kötülüğün olduğu bir dünyadan daha iyi olmasından dolayı, mükemmel koruyucu bir Tanrı nasıl olur da bilerek içinde kötülüğün olduğu bir dünya yaratır?
Çözümümüz, Tanrı’nın dünyadaki kötülüğün sorumluluğunu taşıdığını kabul etmemektir. Bu görüşün destekçileri, Tanrı’nın dünyayı yarattığını ama insanlığın kötülüğü yarattığını savunur. İnsanlığın özgür iradesi vardır ve Tanrı’nın kötülüğü engellemesinin tek yolu bize özgür iradeyi vermemesi olurdu. Ama özgür irademizin olmadığı bir dünya şimdiki dünyadan çok daha kötü olabilirdi, diye tartışma devam eder. Bu nedenle, Tanrı olası en iyi seçimi yaptı: Kötülüğe sebep olan özgür iradeli insanlığı yarattı.
Elbette bu kuram doğadan gelen kötülük (ölüm ve ıstıraba sebep olan fırtınalar, depremler ve tsunamiler vs.) sorunsalını çözmez. Tanrı, masum insanları öldüren daha az felaketin olduğu bir doğal dünya yaratmış olabilirdi. Öyleyse neden yapmadı?
Gottfried Willhelm Leibniz (1646-1716), bunun tüm olası dünyaların en iyisi olduğunu savunarak bu soruya cevap verdi. Hiç kuşkusuz bu dünyanın kötü olan özellikleri vardır, örneğin ölümcül fırtınaların varlığı gibi. Ancak Leibniz, ölümcül fırtınalar olmayan bir dünyanın bu dünyadan daha kötü olabileceğini savundu. Örneğin, hava hareketlerini yöneten zarif doğa kanunlarından da mahrum kalabilirdik.
EK BİLGİLER:
1. Dünyada Tanrı’nın mükemmel iyiliğinin kötülük ile bağdaşması sorunsalına ‘teodise’ denir.
2. Bazı filozoflar, Tanrı için seçilecek en iyi dünya diye bir şey olmadığına ve çeşitli alternatifler arasında seçim yaptığına inanırlar. Tanrı eğer en iyi dünyayı seçmek zorunda kalsaydı, bu durumun onun seçim özgürlüğü ile çelişeceğini savunurlar.
Tanrı, her şeye gücü yetendir (Onun gücü içinde her şey mümkündür)
Tanrı, her şeyi bilendir.
Tanrı, mükemmel bir biçimde iyidir.
Dünyada kötülük vardır.
Geleneksel olarak deistler (Tanrı’ya inanan insanlar) bu iddiaları kabul ettiler, ama pek çok filozof, bunların birbiriyle bağdaşmadığını savundu. Eğer Tanrı her şeye gücü yetense, kötülüğün olmadığı bir dünya yapabilirdi. Ve kötülüğün olmadığı bir dünyanın kötülüğün olduğu bir dünyadan daha iyi olmasından dolayı, mükemmel koruyucu bir Tanrı nasıl olur da bilerek içinde kötülüğün olduğu bir dünya yaratır?
Çözümümüz, Tanrı’nın dünyadaki kötülüğün sorumluluğunu taşıdığını kabul etmemektir. Bu görüşün destekçileri, Tanrı’nın dünyayı yarattığını ama insanlığın kötülüğü yarattığını savunur. İnsanlığın özgür iradesi vardır ve Tanrı’nın kötülüğü engellemesinin tek yolu bize özgür iradeyi vermemesi olurdu. Ama özgür irademizin olmadığı bir dünya şimdiki dünyadan çok daha kötü olabilirdi, diye tartışma devam eder. Bu nedenle, Tanrı olası en iyi seçimi yaptı: Kötülüğe sebep olan özgür iradeli insanlığı yarattı.
Elbette bu kuram doğadan gelen kötülük (ölüm ve ıstıraba sebep olan fırtınalar, depremler ve tsunamiler vs.) sorunsalını çözmez. Tanrı, masum insanları öldüren daha az felaketin olduğu bir doğal dünya yaratmış olabilirdi. Öyleyse neden yapmadı?
Gottfried Willhelm Leibniz (1646-1716), bunun tüm olası dünyaların en iyisi olduğunu savunarak bu soruya cevap verdi. Hiç kuşkusuz bu dünyanın kötü olan özellikleri vardır, örneğin ölümcül fırtınaların varlığı gibi. Ancak Leibniz, ölümcül fırtınalar olmayan bir dünyanın bu dünyadan daha kötü olabileceğini savundu. Örneğin, hava hareketlerini yöneten zarif doğa kanunlarından da mahrum kalabilirdik.
EK BİLGİLER:
1. Dünyada Tanrı’nın mükemmel iyiliğinin kötülük ile bağdaşması sorunsalına ‘teodise’ denir.
2. Bazı filozoflar, Tanrı için seçilecek en iyi dünya diye bir şey olmadığına ve çeşitli alternatifler arasında seçim yaptığına inanırlar. Tanrı eğer en iyi dünyayı seçmek zorunda kalsaydı, bu durumun onun seçim özgürlüğü ile çelişeceğini savunurlar.