[Öneri] Top Listeleri İçin Bir Sıralama Yöntemi

[Gümüş]

Konusunu açmaya değer bir mesele mi emin değilim ama ufak bir öneri, farklı bir yöntem olsun diye açmaya karar verdim.

Yıllardır kullandığım ve sonuçlarından gayet memnun olduğum bir yöntem var. Eminim içinizde böyle yapanlar vardır. Uzatmadan direkt mevzuya gireceğim.

Temel önermem şu: Sıralamalarda nitelik değil nicelik daha önemlidir.

Mesela IMDB gibi veya Myanimelist gibi Top listeleri, serileri varsayılan/default olarak puanlama sistemine göre sıralar.

Bu sistemde olan şudur. Bir seriyi 30 bin kişi puanlar ve ortalaması 7 puan çıkar. Başka bir seriyi 5 bin kişi puanlar ve ortalaması 7,5 çıkar. Bu durumda 5 bin kişinin puanladığı seri, sıralamada 30 bin kişinin puanladığı seriden daha önde olur. Çünkü puanı daha yüksektir. Biraz radikal olacağım ama bence bu saçmalık. Bu verdiğim örneğin bana söylediği şey şu. Bu seriyle 5 bin kişi ilgilenmiş; bu seriyle 30 bin kişi ilgilenmiş. Öyleyse 30 bin kişilik seri ilgilenmeye/izlenmeye/okunmaya daha değerdir.

Fikrime katılmayabilirsiniz. Zaten tüm sıralamalar özünde sübjektiftir. Ancak ben seçimlerimi bu yönteme göre yaptığımda hep daha zevkli bir okuma/izleme tecrübesi yaşadım.

Uzun lafın kısası şahsi önerim şu. Top listelerinde eğer mümkünse sıralamayı puanlara göre değil oy sayısına (number of votes) göre seçin. Sonuçlardan daha memnun kalacağınıza inanıyorum.

Myanimelist'te maalesef böyle bir seçenek yok. Bu yüzden serilerin oy sayısına tek tek bakmanız gerekiyor. Ancak boş bir vaktimde Myanimelist'teki Manga, Manhwa ve Manhuaları buna göre sıralayıp bu konuya liste şeklinde, diğer sıralamayla karşılaştırmalı olarak yerleştirmeyi düşünüyorum.

 

[Feitan]

İkisi de önemlidir ama bence puan daha önemli. Örneğin Jujutsu Kaisen çok daha fazla değerlendirilmiş diye Hajime no İppo'dan iyi demem. Rainbow nisha rokubou no shichinin az değerlendirme almış diye çoğu serinin arkasına koymam.

 

[The Nameless]

Puan, oy sayısına bağımlı bir değișken olduğu için oy sayısının daha önemli olduğunu düșünüyorum.

Bu șuna benziyor. Bir ülke düșünün, ülkenin %85'i gidip oyunu kullanıyor ve bu oyların cogunluguna göre o parti iktidar oluyor. Ama bu oy kullanan kișilerin sayısını %100'e çıkarsak sonuç ne olur sizce?

Puan sonuç, oy sayısı sebeptir. Sonucu belirleyen ise sebeptir. Ben ne yaziyom neyse... Sonuç olarak bence en önemli șey oy sayısıdır.

 

[Gümüş]

Puan, oy sayısına bağımlı bir değișken olduğu için oy sayısının daha önemli olduğunu düșünüyorum.

Bu șuna benziyor. Bir ülke düșünün, ülkenin %85'i gidip oyunu kullanıyor ve bu oyların cogunluguna göre o parti iktidar oluyor. Ama bu oy kullanan kișilerin sayısını %100'e çıkarsak sonuç ne olur sizce?

Puan sonuç, oy sayısı sebeptir. Sonucu belirleyen ise sebeptir. Ben ne yaziyom neyse... Sonuç olarak bence en önemli șey oy sayısıdır.

Mesela uç bir örnek: Myanimelist'in Top Manhwa listesinde, puanlama sistemine göre 125. sırada olan Girls of the Wild's, Oy Sayısı siteminde 7. sıraya yükseliyor. Aradaki fark bu kadar büyük olunca istesem de göz ardı edemiyorum. 64.000 kişi durup dururken niye oy versin bu seriye.

 

[The Nameless]

Mesela uç bir örnek: Myanimelist'in Top Manhwa listesinde, puanlama sistemine göre 125. sırada olan Girls of the Wild's, Oy Sayısı siteminde 7. sıraya yükseliyor. Aradaki fark bu kadar büyük olunca istesem de göz ardı edemiyorum. 64.000 kişi durup dururken niye oy versin bu seriye.

Bot filan kullanıyor olabilirler mi aynı twitterda takipci kasma botları gibi. Ama genel olarak düșündüm ben, yoksa kitleler manipüle edilip oy sayısı çokluğuyla haketmediği bir puanıda alabilir. O yüzden bu tür hilelerin olmadığı tarafsız bir ortamda en belirleyici özellik oy sayısıdır bana göre. Ne kadar oy o kadar farklılık demek.

Bu konu hakkında çok șey yazılabilir aslında. Bu konu șeye benziyor. Dağdaki çobanla benim oyum bir mi karșılaștırması gibi. Neden bu söze benzettiğimi açıklamaya çalıșacam da çok uzun bir yazı olacağından vazgeçtim

 

[hyperbooster]

Popüler şeyleri okuyup izlemek hiç bir zaman iyi bir alışkanlık değil bence çünkü tüketim açısından trendlere ve eko çembere hapsetmiş oluyorsun kendini. İki metrikte çok önemli tabi. Ama ne IMDB ne Myanimelistdeki puanlamarıda pek önemsediğimi söyleyemem özellikle IMDB kullanıcı kitlesi olarak var olan en kötülerden birisi(puan ve listeler olarak yoksa site önemli bir kaynak). Imbd top 250 nolan oscar süperkahraman filmleri circlejerk resmen.
Myanimelist'e ise biraz mecburuz çünkü alternatifleri iyi değil.

Kısaca bu konuda internetteki pek çok site yetersiz. Kusursuza en yakını RYM'nin(rateyourmusic) albüm chartları(film ve albüm charlarıda var sanırım). Çünkü hem puan hemde oylama sayısı listelerde kendi ağırlıklarına sahip. 3000 kişi tarafından puanlanmış 4.00 puan ortlamasına sahip olan albüm 20 bin kişi tarafından oylanmış 3.85 puan ortalamalı bir albümün altında kalabiliyor.

Gizli İçerik: Örnek olarak

Ayrıca her kullanıcının verdiği oy daha önceki oy verme alışkanlıkları göze alınarak aynı değerde olmuyor. Bu yüzden botlarla oyları manipüle edilmesi de zorlaşmış oluyor.

 

[Baryshx]

anidb.net bu konuda daha iyi, puanlama sistemleride farklı.

 

[Riful]

İyi bir puanlama sistemi sadece trolleme yaparak toplu 1 puan atanları engeller. Ağırlıklı ortalama düz ortalamayı almaktan daha sağlıklı olsa da iş kitlede bitiyor. Kitle kötüyse ya da bir trend varsa puanlama sistemleri hiçbir şekilde işe yaramaz. Myanimelist'te 15-20 milyon kullanıcı var görünüyor. Bu kadar insanın olduğu yerde popüler olana yüksek puan verme eğilimi artacak elbette. Anidb'de birkaç milyon insan bile yok. Kitlenin güdülmesi çok daha zor. Ama orada bile Gintama'nın çöp sezonlar 9.5 puan civarı. Kimi no Na wa 9 puan :/One Piece 8.33 :// gibi gibi.

Myanimelist'teki puanlama sistemi düzgün kullanılsa sorun kalmazdı. Zaten düzgün kullanılsa ağırlıklı ortalamaya gerek kalmıyor. Çünkü sistemin amacı uç değerlerin etkisini kırmak. MAL'da 5 demek ortalama demek. Ama kimse ortalama serilere 5 puan vermiyor. 8 puan çok iyi demek ama ortalama serilere 8'den açıyorlar kapıyı. Netice olarak puanlama sistemlerinden ziyade kitleler sorunlu. Elbette herkes beğenisine göre oy atacak ama her beğendiğine 9-10 puan verirsen sonuç sağlıksız oluyor.

 

[hyperbooster]

İyi bir puanlama sistemi sadece trolleme yaparak toplu 1 puan atanları engeller. Ağırlıklı ortalama düz ortalamayı almaktan daha sağlıklı olsa da iş kitlede bitiyor. Kitle kötüyse ya da bir trend varsa puanlama sistemleri hiçbir şekilde işe yaramaz. Myanimelist'te 15-20 milyon kullanıcı var görünüyor. Bu kadar insanın olduğu yerde popüler olana yüksek puan verme eğilimi artacak elbette. Anidb'de birkaç milyon insan bile yok. Kitlenin güdülmesi çok daha zor. Ama orada bile Gintama'nın çöp sezonlar 9.5 puan civarı. Kimi no Na wa 9 puan :/One Piece 8.33 :// gibi gibi.

Myanimelist'teki puanlama sistemi düzgün kullanılsa sorun kalmazdı. Zaten düzgün kullanılsa ağırlıklı ortalamaya gerek kalmıyor. Çünkü sistemin amacı uç değerlerin etkisini kırmak. MAL'da 5 demek ortalama demek. Ama kimse ortalama serilere 5 puan vermiyor. 8 puan çok iyi demek ama ortalama serilere 8'den açıyorlar kapıyı. Netice olarak puanlama sistemlerinden ziyade kitleler sorunlu. Elbette herkes beğenisine göre oy atacak ama her beğendiğine 9-10 puan verirsen sonuç sağlıksız oluyor.

İnsanların oy verme alışkanlıkları cidden çok kötü. 7 ortalama demek için bir çoğu için. Oyun sektörü de böyle(hatta daha kötü) her oyuna 7 ve üzeri veriliyor. 6 filan almak için cidden ağır s*çmış olmak lazım.

Anime mangaya geri dönersek popüler eserlere yüksek puan verilmesi bence kabul edilebilir birşey çünkü accessibility de önemli birşey pek çok insan için.

 

[Erifu]

Fikir vermesi açısından puanlama sistemi gerekli ama aldığı puana göre beklentiye kapılmak kadar, düşük puanlılara ön yargılı yaklaşmak da yanlış tabii. Dürüst olmak gerekirse çıkar çıkmaz uçuk puanlara sahip olan ya da oy sayısı fazla olan serilere her zaman temkinli yaklaşırım, bunda fazlaca anime-manga tüketmiş olmanın payı büyük tahmin edeceğiniz gibi. Benzer evrenleri, konuları, karakterleri gördükçe bir yaştan sonra eleştirel, seçici olmaya başlıyorsunuz, zamanla zevkler de değişebiliyor ayrıca. Ben MAL'ı 2010'dan beri takip ediyorum, hesabımı 2013'te açtım, bazı serilere verdiğim puanları gördükçe şaşırıyorum açıkçası. Geçen sene tek tek hepsini hatırlayıp güncellemeye kalktım ama sadece anime serilerinde yapabildim, bitirdiğimi düşündükten sonra bile pek içime sinmedi. Bir de eskiden beri genel olarak çok düşük puan verme eğilimim vardı, 1.000 anime arasında 10 puan verdiğim sadece 2 seri vardı yani o derece. Şu an başına geçip revize etmeye kalksam en az çeyreğinin puanı gene değişir muhtemelen. Çünkü 10 seneden fazla zaman önce izlediğin seriyi o vakitler çok kaliteli bulsan da ilerleyen yıllarda ondan daha iyilerini ya da daha kötülerini izledikçe ona göre verdiğin puanları bir mantığa oturtman gerekiyor.